Tương truyền, sự tích "cá chép về trời" hay “cá chép vượt vũ môn”. Khi nói đến việc cá chép hóa thành rồng bay lên trời. Cùng với đó, hình ảnh Táo Quân cưỡi cá chép cũng được tương truyền theo thời gian. Vậy bạn có biết vì sao Táo quân lại cưỡi cá chép? Và vì sao hiện nay người ta cần thả cá chép ngày tiễn Táo quân về trời?
Tục cúng ông Công, ông Táo
Phóng sinh ông Táo về chầu trời từ lâu đã trờ thành nghi lễ không thể thiếu của các gia đình Việt và dịp Tết đến. Mâm cúng được bày biện, kèm theo cá chép là lời thỉnh báo những điều tốt đẹp với Ngọc Hoàng Thượng Đế. Lễ vật chuẩn bị cho việc cúng ông Táo thường không quá cầu kỳ. Chỉ cần bánh, kẹo và nước trà để Táo quân báo cáo cho ngọt giọng. Thông thường, người Việt hay cúng kèm vàng mã (mũ, áo cho hai ông một bà Táo) và một chậu nước có cá chép sống. Có nơi thay vì cúng cá lại cúng kèm ngựa giấy trắng với yên cương. Hoặc chỉ có thêm một đôi hài vàng mã. Gia chủ có thể cúng ông Táo ngay tại bàn thờ tổ tiên. Sau khi cúng, người Việt có tục đem cá chép thả ở sông, hồ, ao. Để cá hóa rồng và đưa Táo quân chầu trời tối ngày 23 tháng Chạp. Dân gian có câu ca rằng:"Thế gian một vợ một chồng
Chẳng như vua bếp hai ông một bà"
Các tích truyện tuy có nhân vật hoàn cảnh khác nhau. Nhưng đều có một điểm chung là những nhân vật đều sống có tình nghĩa. Dân gian tưởng nhớ đến 3 người nên lập bàn thờ trong bếp để 3 người cùng cai quản việc bếp núc.Tục cúng cá chép sống
Ở miền Bắc, họ cúng cá chép còn sống thả trong chậu nước. Ngụ ý “cá hóa long” nghĩa là cá sẽ biến thành Rồng đưa ông Táo về trời. Con cá chép này sẽ được “phóng sinh” (thả ra ao hồ hay ra sông) sau khi cúng. Ở miền Trung, người ta cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Miền Nam thì lễ vật đơn giản hơn, họ chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy. Tùy theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta hoặc làm mâm cỗ mặn (với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng…) hay lễ chay (với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc…) để tiễn Táo Quân.Tại sao ông Táo lại cưỡi là chép về trời?
Sự tích "cá chép vượt vũ môn"
Thời xa xưa ông trời hạ lệnh cho rồng phun nước tạo mưa nhưng không đủ. Ông trời liên mở cuộc “ thi rồng “ để kiếm con vật phun mưa cứu giúp chúng sinh. Cuộc thi có 3 vòng thi vô cùng khó khăn và trắc trở. Toàn bộ con vật từ trời đến biển đều thất bại. Tới lượt cá chép, nó rất thông minh. Nó ngâm trong miệng 1 viên ngọc trai quý gây sự chú ý. Vì tò mò nên thần gió, thân mây, thần sấm kéo lại xem viên ngọc. Tạo lợi thế cho cá chép dễ dàng vượt qua cả 3 con sóng. Cá chép đã thắng trong cuộc “ thi rồng “ trở thành rồng phun mưa cho nhân gian. Đó là truyền thuyết về cá chép vượt vũ môn hóa rồng và cá chép hóa rồng.Ý nghĩa của hình ảnh cá chép - cá chép vượt vũ môn
Cá chép là con vật mang lại sự sung túc, tài lộc, may mắn. Cá chép là vật cưỡi của ông táo khi ông táo về trầu trời. Cá chép cũng là con vật được phật giáo cấm kỵ sát sinh, bắt hay làm tổn thương. Cá chép được các phật tử rất coi trọng nhất là những ai ở nhà có thỉnh quan thế âm bồ tát về thờ thì ăn các chép là điều cấm tuyệt đối. Cá chép cũng giống như rồng đều đem lại sự bình yên, hưng thịnh, giàu có, thành công. Hình ảnh cá chép hóa rồng cũng như một lời nhắc nhở phải luôn trau dồi và mài dũa những phẩm chất cao đẹp bên trong chính bản thân mình. Theo quan niệm phương Đông, cá Chép tượng trưng cho sức khỏe và tài lộc. Trong đường quan lộ, cá Chép là biểu tượng của sự thăng tiến, công danh. Bởi vậy người ta thường xem hình ảnh cá chép hóa rồng là biểu tượng của sự an lành và sung túc, thịnh vượng. Thăng tiến trong học hành, thi cử, công danh và may mắn về tài lộc trong thương mại.Khăn lụa "Cá chép" - Hình ảnh "Cá chép vượt vũ môn"
Khăn lụa là món quà sang trọng, thực tế, thay bạn thể hiện tâm ý, tình cảm chân thành nhất. Lụa Thượng Uyển đã lồng ghép bức tranh vào cùng với chất lụa dân gian và mang đến sản phẩm khăn lụa Cá Chép. Tranh 6 con cá chép cùng với sự phát triển của dòng tranh sơn dầu phong thủy là một trong những loại tranh được nhiều người biết đến. Bởi vì không chỉ đẹp về hình tượng; mà còn mang ý nghĩa sâu sắc đón nhiều may mắn tài lộc. Cá chép vượt vũ môn - tượng trưng cho sự thăng tiến; công danh; sự nghiệp và tiền tài. Nó có thể giúp cho công việc kinh doanh của họ được thuận lợi và gặp nhiều may mắn. Vì thế cá chép khi kết hợp với hoa sen, hoa mẫu đơn phong thủy ngoài việc được sử dụng để trang trí thì nó còn được nhiều người dùng để là quà tặng đối tác, bạn bè. Với ý nghĩa mang lại may mắn cả năm.
